Quảng Bình là vùng đất có lịch sử hình thành và phát triển với nhiều biến động và thăng trầm; một vùng đất mang đậm dấu ấn giao thoa, tiếp biến giữa các nền văn hóa, các vùng văn hóa, là nơi sinh sống của nhiều anh em dân tộc khác nhau.
Lễ hội văn hóa ở Quảng Bình là một bộ phận không thể tách rời, là di sản văn hóa phi vật thể của cư dân nơi đây, chính nó đã góp phần tạo nên bản sắc riêng cho các dân tộc ở Quảng Bình
Một lễ hội đang diễu hành tại Đồng Hới
Cũng như tại nhiều khu vực khác trên đất nước Việt Nam, các giá trị văn hóa truyền thống được hình thành từ chính sự phát triển của cộng đồng dân cư, làng quê, thôn, bản.
Do đó lễ hội truyền thống ở Quảng Bình một mặt thể hiện khát vọng, mong muốn của cư dân về một cuộc sống ấm no, hạnh phúc; mặt khác những lễ hội cũng đồng thời phản ánh tình cảm đời sống tâm linh của cư dân và tái hiện lại phần nào những hoạt động nghề nghiệp đặc trưng của người dân bản địa.
Những lễ hội truyền thống của Quảng Bình diễn ra tại nhiều nơi và nhiều thời điểm khác nhau trong năm.
Vì vậy trong khuôn khổ bài viết này sẽ chỉ bao gồm những lễ hội lớn mang tính trọng điểm của tỉnh Quảng Bình nhằm làm cơ sở để cho những du khách nào vừa muốn du lịch lại muốn tìm hiểu về văn hóa nơi đây biết mà tìm về.
Các lễ hội chính tại Quảng Bình trong năm
Lễ hội cầu ngư
Đây là lễ hội lớn nhất của ngư dân ven biển Quảng Bình, lễ hội này diễn ra tại nhiều địa phương với thời gian khác nhau tùy theo quan niệm và hoàn cảnh của từng vùng.
Lễ được tổ chức vào dịp rằm tháng tư âm lịch với rất nhiều hoạt động và nghi lễ được tổ chức.
Lễ hội bơi truyền thống Lệ Thủy
lễ hội này được tổ chức quy củ, công phu và diễn ra vào 2-9 hằng năm để mừng Quốc Khánh. Trong lễ hội có diễn ra các cuộc thi bơi, đua trãi. So với toàn tỉnh, đây là lễ hội lớn nhất, đông vui nhất và tập trung nhiều người nhất, hiện nay đã được công nhận là Lễ hội văn hóa thể thao cấp tỉnh.
Lễ hội bơi thuyền truyền thống ở Quảng Bình
Lễ hội bơi trãi Cảnh Dương Quảng Trạch
Đây cũng là lễ hội lớn của làng xã, nhằm cầu mưa, cầu nước,… Cảnh Dương xưa thường tổ chức bơi vào dịp tháng giêng nhưng cũng như Lệ Thủy, hiện nay lễ hội này được chuyển qua ngày 2/9.
Lễ hội là một sản phẩm văn hóa đặc trưng được sinh ra cùng với những sự phát triển chung của người dân bản địa.
Do đó nó chứa đựng trong gần như toàn bộ những kết tinh văn hóa của cả một cộng đồng, một tộc người, một địa phương.
Nếu đi du lịch Quảng Bình vào những dịp lễ hội này thì khi đó chúng ta sẽ cảm nhận được hết tất cả những bản sắc văn hóa của con người nơi đây và du khách sẽ được nhìn thấy Quảng Bình ở một khía cạnh khác, khía cạnh con người và văn hóa.
Lễ cầu ngư làng Cảnh Dương Quảng Trạch
Diễn ra vào 2 ngày, 14 và 15 tháng 11 âm lịch.
Lễ cầu ngư làng Lý Hòa Bố Trạch
Được tổ chức vào ngày 15/6. Các lễ chính thức với cổ lễ, xướng kép, kết thúc lễ hội là hội đua thuyền.
Lễ cầu ngư Quy Đức Bố Trạch
Tổ chức tại đình Nam Hải vào tối 30/3 và 01/4 âm lịch. Tối 30 là lễ Vô đám (cáo chay cho lễ chính). Chính lễ vào sáng 01/4 tại đình, sau lễ có biểu diễn nghi thức cầu mùa.
Lễ cầu ngư Hải Ninh Quảng Ninh
Trước đây lễ hội được tổ chức vào rằm tháng 6 hàng năm nhưng sau năm 1945 thì lễ hội được tổ chức vào 2/9, lễ được tổ chức tại bãi biển từ tối 1/9
Lễ cầu ngư Bảo Ninh Đồng Hới
Đây là lễ hội lớn nhất của cư dân biển Đồng Hới có quy mô liên dân cư với nhiều làng cùng tham gia.
Thời gian diễn ra lễ hội trong 3 ngày từ ngày 14 đến 16/4 âm lịch.
Các lễ cầu ở Đồng Hới
Lễ hội cầu mùa
Là lể hội được người dân tổ chức hàng năm nhằm cầu cho mưa thuận gió hòa, trời yên biển lặng, cầu cho được mùa tôm cá và những chuyến đi biển bình yên, cầu cho người dân có cuộc sống no đủ, an lành.
Lễ hội này được tổ chức tại nhiều địa phương với nhiều cách thức khác nhau.
Lễ cầu mùa làng Cổ Liêm và Kim Bảng Minh Hóa
Đây là một trong những lệ hội lớn của cư dân trong vùng, thời gian làm lễ là khoảng tháng 1 đến tháng 3 âm lịch hàng năm.
Mở đầu là thủ tục mời Ngài vào đình với tên gọi Cáo lễ, sau lễ là phần hội với nhiều trò chơi dân gian
Lễ lục niên cảnh độ
Đây là một trong những lễ hội chính của thành phố Đồng Hới, lễ hội này vừa mang tính chất cầu mùa vừa mang tính chất lễ tế với mục tiêu tịnh độ cho những người tử nạn trên sông nước.
Lễ hội này hiện được tổ chứ 6 năm 1 lần. Lễ hội diễn ra rất nhiều các hoạt động như lễ tế tại lăng Ông, lễ tại đình miếu…còn phần hội thì có nhiều tiết mục đặc sắc như hò khoan, chèo cạn, múa bông…
