Du lịch Quảng Bình mùa hoa Vàng Anh
Động Tiên Sơn- Lâu đài của thạch nhũ và hang động song sinh với Phong Nha
7 trải nghiệm không thể quên khi bạn đi du lịch biển Quảng Bình
Tour du lịch Quảng Bình – Nơi linh thiêng nhất của đất trời Vũng Chùa – Đảo Yến
Du lịch Quảng Bình – Những kỳ thú của khu du lịch suối Moọc
Di tích nhà thờ Tam Tòa – Nhà thờ đẹp nhất Việt Nam thế kỷ 19
Nằm ở vị trí địa lý vô cùng độ đáo, là nơi giao thoa của rất nhiều các vùng văn hóa khác nhau như văn hóa Đại Việt với Chăm Pa, văn hóa của Việt Nam với thế giới cho nên văn hóa Quảng Bình có những truyền thống vô cùng độc đáo mà nhiều người còn chưa được biết đến. Trong cái kho tàng văn hóa độc đáo ấy,có những điều độc đáo đến độ gây ra sự ngạc nhiên, thán phục nếu như có ai đó được tiếp cận nó
1. Múa chạy chữ
Nói đến văn hóa địa phương thì các lễ hội của làng xã là những biểu hiện rõ rệt nhất của văn hóa bản địa. Tùy từng khu vực văn hóa mà những lễ hội cũng khác nhau. Với người dân làng biển Nhân Trạch thì một năm có hai lễ hội lớn mà người dân sẽ tổ chức trong năm là kỵ yên làng vào rằm tháng giêng và cầu ngư vào trung tuần tháng 3 âm lịch. Trong các lễ hội này, múa chạy chữ là một phần không thể thiếu đã góp phần tạo nên nét “lạ” cho vùng quê ven biển này.
Múa chạy chữ là một hình thức múa tập thể trong đó các thành viên trong đoàn sẽ vừa múa vừa xếp các chữ Hán là “Thiên – Hạ – Thái – Bình” hoặc “Trung – Hiếu – Tiết – Nghĩa” ….. Điệu múa này nhằm cầu chúc cho không chỉ riêng dân làng biển Nhân Trạch mà còn cho cả đất nước luôn luôn sống trong cảnh thanh bình, cuộc sống ấm no, hạnh phúc.
Nói thì đơn giản khi mà chỉ xếp có 4 chữ nhưng chứng kiến rồi mới thấy cái kỳ công của người tham gia. Đây là một điệu múa cổ, nhiều động tác phức tạp cho nên những người tham gia múa phải rất dẻo dai, linh hoạt và mềm mại trong động tác, đặc biệt người múa phải có sức khỏe tốt thì mới đủ sức chạy xếp chữ trong suốt buổi diễn.
Trước đây, những thành viên múa phải là “kim đồng, ngọc nữ” (trai, gái chưa kết hôn) nhưng ngày nay do lượng thanh niên trong thôn ít nên những người tham gia có các mẹ, các chị.
Múa chạy chữ tại làng Nhân Trạch
Múa chạy chữ tại làng Nhân Trạch
Điệu múa này được lưu truyền hoàn toàn bằng hình thức truyền khẩu do chính các nghệ nhân trong làng làm “đạo diễn”, do tính phức tạp của nó nên quá trình luyện tập điệu múa này đòi hỏi sự nhẫn nại và bền bỉ của cả người tập và người chỉ dẫn.
Múa chạy chữ thu hút người xem bởi những động tác múa, bước di chuyển phải kết hợp linh hoạt, ăn nhập với phần chữ và cả những âm nhạc tạo ra từ các nhạc cụ dân tộc như kèn, trống, sanh tiền, xập xènh….
Ngoại trừ điệu múa chạy chữ độc đáo trên thì cư dân nơi đây còn lưu giữ rất nhiều những giá trị văn hóa khác như chèo cạn, chạy cờ, hát quạt, hò biển, múa bông… cũng là những nét văn hóa độc đáo gần như chỉ có riêng tại vùng đất này.
Chèo Cạn tại một lễ hội ở Quảng Bình
Chèo Cạn tại một lễ hội ở Quảng Bình
2. Chạy hóa trang
Tạm xa rời làng biển Nhân Trạch với những điệu múa nghi thức, chúng ta có thể tìm đến trò chơi Chạy hóa trang ở làng Quảng Xá (Tân Ninh – Quảng Ninh). Đây có thể xem là một trong những “báu vật” trong kho tàng văn hóa Quảng Bình.
Trờ chơi Chạy hóa trang thường được tổ chức vào dịp Tết âm lịch hàng năm và diễn ra tại bãi cỏ rộng của làng. Điều độc đáo trong trò chơi này là không hề có giới hạn độ tuổi tham gia, mọi người từ các em thiếu nhi đến cụ bô lão đều có thể cùng tham gia.
Dụng cụ của trò chơi cũng vô cùng đơn giản gồm nhiều bộ quần áo không quan trọng giới tính, độ tuổi hay màu sắc, kích cỡ…. tất cả được giấu trong một bao nhỏ đặt giữa sân, mỗi bao cách nhau tầm 1m. Người cầm trịch là người đánh trống. Luật chơi vô cùng đơn giản, sau khi thống kê số lượng người tham gia, người chơi sau khi nghe tiếng trống sẽ chạy từ vạch xuất phát đến các túi áo quần và chọn một túi bất kỳ, mặc bộ quần áo đó lên người cho đến khi tiếng trống dừng hẳn. Đến khi tiếng trong tiếp tục vang lên thì người chơi phải chạy ngay về đích bất chấp đã mặc xong quần áo hay chưa. Trong quá trình chạy, người chơi phải vừa chạy vừa bỏ bộ quần áo đang mặc trên người .
Chính vì vậy, mới có những cảnh như: người già mặc áo quần trẻ con, nam mặc đồ nữ, người chỉ kịp xỏ một ống quần… hay khi về đích do vội vàng lại cởi nhầm áo quần của mình đang mặc. Tiếng trống từ người cầm trịch chính là yếu tố quan trọng nhất trong trò chơi này khi nó tạo ra những sự biến hóa khi dồn dập, khi mời gọi, khi lại hối thúc người chơi tham gia.
Trò chơi tuy đơn giản nhưng lại có ý nghĩa quan trọng trong đời sống cộng đồng, nó là chất kết dính những thành viên trong làng, tạo ra sự gắn kết và bản sắc độc nhất vô nhị của người dân Quảng Xá. Trò chơi hiện nay tuy không còn được tổ chức nhiều và bị mai một do nhiều yếu tố nhưng sức sống của nó vẫn vô cùng mãnh liệt, chỉ chờ có thời cơ là sẽ lại bùng lên sức sống mới.
Những điệu múa và trò chơi kể trên chỉ là một trong số hàng trăm nét văn hóa vô cùng độc đáo của Quảng Bình. Những nét văn hóa đậm chất bản địa như ca trù, bài chòi, hò khoan… đã tạo ra những nét riêng của người Quảng Bình. Nếu kết hợp các giá trị văn hóa đó với hệ thống các địa danh du lịch mang tầm quốc tế như Phong Nha- Kẻ Bàng thì chắc chắn du lịch Quảng Bình sẽ có một chỗ đứng xứng tầm trên bản đồ du lịch thế giới.
(Nguồn: Tổng hợp)
